Unha cousa é celebrar o aniversario do nacemento propio e outra e celebrar o aniversario do nacemento dunha personaxe histórica. Normalmente esta última celebración ven derivada do percorrido persoal da personaxe. Primeiro celebrase a fazaña ou o fito da súa vida e nun segundo momento interrogase sobre as súas orixes. O exemplo témolo en Xesús de Nazaret.
O importante era o trascendente
dos seus actos máis que a súa orixe. Non será ata o século IV cando preocupe
fixar un día para conmemorar a súa vinda ó mundo en carne mortal. Desa maneira
remarcábase o seu ser home fronte aqueles que negaban a súa humanidade. Ata
aquel momento importaba máis a repercusión que tivo na humanidade e no modo en
como a salvación se realizaba que reparar no feito que aquel home, fillo de
Deus, fora un home de verdade e polo tanto tiña que haber un nacemento no tempo
e nun espazo determinado. Afondase entón nas súas orixes, na súa historia.
Debemos de ter en conta dúas
datas importantes para o cristianismo: o 313, no que Constantino decreta a
liberdade de culto por medio do edicto de Milán e o ano 375, no que o emperador
Teodosio proclama o cristianismo como relixión oficial do Imperio. Que se
declarara a liberdade de culto implicaba que o cristianismo xa non era
perseguido e polo tanto pasamos a unha época de permisividade.
A relixión cristiá atopou en
Constantino un aliado e viu florecer ó longo da cidade basílicas, que foron construídas
ás veces sobre templos pagáns. Desta época é a construción da basílica de
Anastasia -entre outras- situada no monte Palatino, onde se erguían os palacios
imperiais, que recibe o nome pola media irmá de Constantino, Anastasia, e
antepónselle Santa cando reciben unhas reliquias recibidas da Panonia a través
de Constantinopla.
Paralelamente, a esta actividade
construtiva de templos cristiáns vanse fixando datas importantes que perduran
ata os nosos días: a Pascua, fixada no ano 325 no concilio de Nicea e a data do
nacemento de Cristo, fixada tamén no século IV.
Escoller o 25 de decembro como
data do nacemento de Cristo ven determinada por unha festa pagana, as
Saturnalias, o día do Sol Invicto, o día no que xa se percibe un aumento da luz
solar. Baleirase de contido pagán esta data e enchese de contido cristiá,
situando nese día o nacemento de Cristo. Cristo-Sol invicto ou Cristo-Helios,
así o representan nos Scavi de San Pedro do Vaticano, que son as escavacións
arqueolóxicas visitables da basílica de San Pedro.
Esa data aparece reflexada por
primeira vez no calendario de Filocalo, na súa Depositio Martyrum,
arredor do ano 336 d.C. E o como se celebra sabémolo polo apunte do ano 363 d.
C. no que se recolle que en Santa Anastasia se celebraba a segunda misa antes
de romper o día, precedida pola celebración en Santa María Maior da misa de
medianoite e seguida da terceira misa celebrada na basílica de San Pedro ó
amencer.
Quen celebraba ese ano era o Papa
Sixto III. Dáse a casualidade que os palacios imperiais e a basílica de Santa
Anastasia están situados no lugar onde a tradición romana falaba do
amamantamento de Romulo e Remo pola loba. Esa conclusión ven dada polas
recentes escavacións arqueolóxicas, nas cales se atopou o Lupercal ou santuario
dedicado á Loba Capitolina a 16 metros de profundidade debaixo da basílica de
Santa Anastasia.
Constatamos así, que o
cristianismo se aproveitou nos tempos primeiros dos elementos pagáns para
darlles un novo contido, respectándoos pero dándolles un novo significado. Dito
doutra maneira utilizou os elementos que tiña ó seu alcance para facer chegar a
súa mensaxe de salvación.
Óscar González Murado
Director do Arquivo Diocesano
No hay comentarios:
Publicar un comentario