domingo, 11 de octubre de 2015

LECTIO

            Xesús está sempre á beira das vidas humanas coas que se encontra e mergúllase nelas. Está alí para acompañalas, para animalas, para erguelas a novos e insospeitados niveis de realización. Porque o ser humano, é dicir, nós levamos todos dentro xermes de autosuperación, de novas posibilidades de realizármonos. Porque o noso interior, os nosos desexos e horizontes son sempre moito máis amplos cós que se abren tralas familiares illas Cíes, alí onde a nosa ría de Vigo se encontra co Atlántico. Todos queremos ir sempre máis alá dos nosos horizontes acostumados. Queremos ser sempre o que somos, pero tamén máis do que somos e selo ademais para sempre.
           O que nos ocorre a nós pasáballe tamén a esa persoa da que se nos di no evanxeo que se axeonllou ante Xesús. Para el era Xesús símbolo e resumo de toda a bondade a grandeza que se podía atopar no mundo. Dísenos explicitamente alí que se trataba dun home adulto, ben asentado xa na súa vida. Posuía bens e fortuna. Fálase da súa “mocidade” como dunha etapa da súa vida pola que xa pasara. Pero ¡claro! este home, como nos pasa a todos, non é totalmente feliz, non se encontra totalmente satisfeito consigo mesmo. El non deixa de albiscar que algo lle debe faltar aínda para realizar plenamente a súa vida. Vive, si, e vive ademais con fidelidade ás normas tradicionais da súa relixión xudía. Digamos que se trata dun crente cabal do xudaísmo. Garda os mandamentos. Eses mandamentos que son os mesmos que todos sabemos de cor desde pequenos...
            Mais o que a el lle preocupa, como sen dúbida tamén a todos nós, é a curtidade da vida e o pouco que en definitiva a vida lle satisfai. De que lle vale a el vivir ben e ser tamén un bo xudeu practicante, se resulta que despois de todo a súa vida non é “eterna”? Porque ter vida “eterna” non é só tela despois, é dicir, a que nós chamamos vida como resucitados despois da morte. Non. Vida “eterna”, ou sexa, plena, e tela tamén durante a vida presente. É dicir, sentirse –tal como adoitamos dicir- plenamente realizados e felices co que estamos a facer na vida, por máis que poidamos ter de cando en vez horas baixas.
           No cadro destas consideracións, coido que se pode entender algo da importancia e da paixón coas que esta persoa lle formularía a súa pregunta a Xesús: “Mestre bo, ¿que teño que facer para acadar a vida eterna?”.
           A esta persoa non lle satisfacía, como digo, a súa vida normal relixiosa, correcta e normal. Algún baleiro se abría no seu interior, que demandaba nova luz e novas augas de vida. E Xesús, ese mestre de vida que Deus Pai ofrece de maneira plena e definitiva ó mundo –a toda a humanidade-, vaille ofrecer o verdadeiro camiño de realización. É un vieiro dificultoso, á primeira vista case imposíbel de realizar, mais gratificante, plenificante, fornecedor de verdadeira “vida eterna”, de aquilo xustamente sobre o que esta persoa demanda información, porque lle preocupa e o atrae.
        Xesús sabe do dificultoso e pedregoso deste camiño, que en definitiva é el mesmo. Pois sabemos que Xesús se presenta en persoa ante nós como “o camiño, a verdade e a vida”. Por iso dinos o evanxelista Marcos que Xesús -seguramente para darlle ánimos ó que lle preguntaba sobre o modo de “acadar a vida eterna”- “o fitou cunha mirada chea de agarimo”. Aínda así, Xesús non acadou vencer as resistencias que o feito de ter “moitos bens” lle impedían a esa persoa empezar a andar polo verdadeiro camiño de “acadar a vida eterna”.
        Porque o resto da mensaxe de Xesús é ben coñecido, aínda que non por iso suficientemente asumido nas nosas vidas concretas. É unha linguaxe dura e sen contemplacións contra o acugular riquezas que non se poñen ó servizo dos demais, dos máis pobres e necesitados ca nós. Esas moreas de riquezas agáchannos a visión da realidade e non nos deixan ver as necesidades dos outros irmáns nosos. Así non podemos construír a fraternidade á que nos chama Xesús. Por algo o papa Francisco nos dicía hai pouco aquilo que máis dunha vez oiriades: “Cómo me gustaría unha Igrexa pobre e para os pobres!”. O papa Francisco tomou precisamente este nome de Francisco pola admiración e devoción que lle ten a San Francisco de Asís. E ben sabemos que este santo italiano levou na súa vida esta mensaxe de Xesús sobre a pobreza ata as últimas consecuencias. A súa festividade foi o día 4 deste mes de outubro en que estamos, mais como caeu en domingo non se celebrou liturxicamente.
        En principio e falando de modo xeral, semella algo estraño ou sorprendente este medo á pobreza (do que deu mostras a persoa da que se nos fala no evanxeo), porque Xesús lles asegura ás persoas que se desprenden dos seus bens que acadarán felicidade non só na “outra” vida, senón tamén nesta. “Recibirán agora, neste tempo, -anúncianos Xesús- cen veces máis ... e, no mundo futuro, a vida eterna”. E neste sentido podemos dicir: Hai alguén que poida dar máis có que ofrece Xesús en compensación da renuncia ós propios bens?...

         Certamente, o evanxeo dá sempre que pensar. Coa súa palabra e o seu exemplo Xesús non deixa de nos ofrecer e presentar novos camiños, os camiños sempre novos de Deus, para acadarmos a felicidade. Unha felicidade que certamente non se acada cando sistematicamente se fuxe de canto leva consigo esforzo ou renuncias persoais.

Reflexión

· Para moitas persoas é desesperante, motivo de envexa e de non poder vivir en paz cun mesmo, pensar que un ten menos bens que o veciño, e fan todo o posible para quitarlle mérito e importancia a canto outros teñen feito ou logrado co seu traballo. Os seus corazóns están resecos, porque quedaron parados no externo, no aparente, no que non dá a felicidade. Si. Acumular riqueza, como única e exclusiva razón da vida, fainos persoas desconfiadas, pouco xenerosas e moi lonxe do proxecto de amor do Deus que nos crea non para que nos dobremos diante del, senón porque nos quere, nos recoñece iguais en dignidade e nos dá un “plus” de igualdade que nos une coma irmáns para descubrírmonos posuidores da súa mesma imaxe e semellanza. Somos de Deus; pero tamén somos coma Deus: merecedores do mesmo respecto. Non somos cousas nin algo. Somos os alguén que camiñamos desde o proxecto de Deus para o mundo. Aquí está a verdadeira sabedoría, como acabamos de escoitar na lectura: a sabedoría que pon as cousas ao noso dispor, e non nos pon a nós ao dispor das cousas, de tal xeito que nos acaben escravizando.
· Por iso a palabra de Deus o que busca e ao que nos chama é a ter corazóns quentes: humanos, afables, amables, sensibles, con capacidade de empatía... O que hoxe se lle chama ser persoas con intelixencia emocional. É entón esta Palabra unha Palabra sempre en saída, en busca, en tarefa permanente para que as persoas non nos pechemos en nós mesmos ata incomunicarnos, senón que nos abramos ao escoitar, acompañar, compartir, agarimar. Unha Palabra que nos di que non debemos –podemos?- ser nin limóns nin vinagre nin pomelo. Porque se nos falta a dozura á hora de ver o mundo como casa común, a amargura acabaría por devorarnos. Só no seguimento desta Palabra que sempre nos fala ao corazón poderemos dicir que temos entendido o por que da misericordia de Deus para connosco, e de nós para cos demais.
· Esta misericordia que nos achega e iguala uns aos outros é a que guía a proposta de Xesús. Para aquel tempo e para hoxe. O “vende todo e sígueme”, non é máis que unha invitación a fitar a nosa mirada no que de verdade é importante: o que nos achega, humaniza, posibilita que nos atopemos, fai posible que unamos as mans en tarefas e proxectos comúns. Nunha palabra: que non fagamos do enfrontamento nin da crispación metodoloxía do noso día a día. Desprenderse dun corazón cheo de adherencias que o insensibilizan diante do que pasa no noso mundo e ao noso redor responde á proposta que un día máis nos fai Xesús. Vender e seguir, unha dialéctica nada doada e pouco comprensible hoxe en día. Pouco comprensible no mundo pero tamén na Igrexa; e dentro desta, nos que deberiamos ser servidores da gratuidade e da permanente actitude de acollida e escoita. Canto corazón endurecido na celebración convertida en estipendio. Canto corazón endurecido no funeral dos cartos, máis importante que na oración comunitaria compartida! Canto corazón ennegrecido polo apego aos cartos e ás cousas, aínda que sexan no nome de Deus! Canto engano en forma rito e consumo de tempo no templo cando á porta está o irmán que está só, pide unha axuda ou necesita un sorriso! Nin sequera xustificando que foi a praxe –foi, pero xa non pode seguir sendo– ou dicindo que son sacramentais aprobados pola Igrexa, poderemos facer dela nin o noso ministerio nin o xeito de ser cristián que testemuña os homes e mulleres do noso tempo.