DOMINGO IV T. O.
(29. I. 2017)
Como
limiar e preparación para a grande ensinanza de Xesús do evanxeo sobre as oito
benaventuranzas ou, mellor sería dicir, sobre as “oito felicidades”, as
lecturas convídannos xa dalgún modo a elas: “Buscade o Señor –dinos o profeta
Sofonías- tódolos pobres do país..., buscade a xustiza, buscade a humildade”. E
Paulo vai nesta mesma liña, cando describe así os cristiáns de Corinto na súa:
“Entre vós non hai moitos sabios, poderosos ou nobres... Ó contrario, o que hai
de parvo no mundo, iso foi escoller Deus para desconcertar os poderosos; o
plebeo e mailo desprezado, o que non é, iso foi escoller Deus para anular ó que
é”.
Paulo
intentara xa antes anunciarlles a Boa Nova, a “feliz” noticia do Evanxeo, ós
“sabios” de Atenas. Pero estes, moi satisfeitos de si mesmos e do seu saber e
poder, a pouco de empezar a escoitalo, e sobre todo ó oírlle falar da
resurrección dos mortos, despedírono en ton burlón dicíndolle (tal como se nos
conta nos Feitos dos Apóstolos: 17, 32): “Ben, home, ben. Diso xa te
escoitaremos noutra ocasión”. Dalgunha maneira se pode dicir que foron os
“sabios” atenienses os que lle aprenderon a Paulo que os que se senten cheos de
si mesmos non poden xa ter sitio en si para a boa ou “feliz” nova do Xesús das
“oito felicidades”.
Si. Non
pensemos que Xesús, ese gran misterio de Deus que se agacha no Xesús de Nazaret,
quere ou busca a nosa desgraza, a nosa infelicidade. Se fose así, hai tempo que
tería desaparecido calquera rastro de cristianismo. Pois foi Deus mesmo quen
nos creou, quen nos fixo, precisamente con desexos e anceios infindos de
felicidade. Só Deus pode darnos tales desexos e só el pode tamén satisfacelos
totalmente. O que pasa é que os camiños que nos levan á felicidade, á unha
felicidade fonda e perdurábel, non son os que á primeira vista o parecen ou os
que certa propaganda ou determinados intereses políticos ou comerciais nos
propoñen.
Os
occidentais, quero dicir, os países tecnoloxicamente máis avanzados, pensamos
con frecuencia que a felicidade das xentes dun país concreto está directamente
relacionada co seu PIB, co seu “Produto Interior Bruto”. Nisto, como tamén
seguramente noutras cousas, estamos equivocados. Xa no ano 1972 o rei de Bután
(un pequeno país montañoso entre a India e China) propuxera que o benestar dun
país habería que medilo non polo PIB senón polo FIB, é dicir, pola “Felicidade
Interior Bruta”. Este FIB apoiaríase sobre catro piares: promoción dun
desenvolvemento sostible e igualitario; preservación e promoción dos valores
culturais propios; conservación de medio ambiente e, finalmente,
estabelecemento dun bo goberno no país. Posibelmente, o rei de Bután levaba
razón coa súa proposta. Sabemos, por exemplo, concretamente que algúns dos
países máis ricos do mundo, como Suecia, Noruega ou Finlandia, teñen as cotas
máis altas de suicidios do mundo. Como adoitamos dicir, máis vale ser que ter.
Ou, como escribía o filósofo francés Roger Garaudy, “no sur mórrese por falta
de medios, mentres que no norte por falta de fins”.
Por iso
non debería considerarse tampouco absurdo ou pura e simple utopía, aínda que
poida ser xulgado “politicamente incorrecto”, o camiño, proclamado por Xesús
hai vinte séculos, que nos levaría á felicidade e á verdadeira plenitude
humana.
É verdade
que de tantas veces oídas, as oito “felicidades” ou benaventuranzas do chamado
“Sermón do monte”, poden xa esvararnos nos oídos ou soarnos –como adoitamos
dicir- a música celestial. Pois ben, Xesús fálanos das oito “felicidades” como
algo que procede tamén da súa propia experiencia como ser humano entre seres
humanos, os homes e as mulleres do seu tempo cos que convivía. As oito
felicidades veñen ser así en realidade un espello que reflicte a persoa e o
modo de se comportar o propio Xesús e quen queira seguilo consecuentemente na
súa vida. Xesús, efectivamente, é “pobre no espírito” (é dicir, pobre de
verdade e por propia querenza e decisión), Xesús “chora” (lembrádevos, por
exemplo, da escena previa á resurrección do seu amigo Lázaro), Xesús é
“sufrido”, Xesús é “famento e sedento de xustiza”, Xesús é “misericordioso”,
Xesús é “de corazón limpo”, Xesús “traballa pola paz”, Xesús é, finalmente,
“perseguido por causa da xustiza”. Foi xustamente esta última “felicidade”, a
de ser “perseguido por causa da xustiza”, o que o levou á morte e,
seguidamente, á felicidade plena da resurrección.
Si, as “oito felicidades” proclamadas por
Xesús ante a multitude que o escoitaba no cumio dun monte, veñen ser como o
abrente ou a alborada dun novo sol (lembrade o que comentabamos no último
domingo sobre Xesús como “luz do mundo”). Un novo sol, que espalla os seus
raios de luz sobre o val e a terra para facer xurdir un novo día, unha nova
época. Un novo “Reino dos Ceos” (como nos di o apóstolo Mateo), que se fará
realidade se todos nós colaboramos á súa chegada, sendo -coma o Mestre- pobres
no espírito, sufridos, famentos e sedentos de xustiza, misericordiosos, de
corazón limpo, traballadores pola paz e perseguidos por causa da xustiza.
Non nos
deixemos levar pola incredulidade ou pola desesperanza á vista da crúa
realidade dos acontecementos que ocorren ó noso arredor ou polo mundo adiante.
Xesús chama ditosos, felices, a cantos proceden así, é dicir, ós que están
atentos e decididos á levar á práctica a súa ensinanza das “oito felicidades”.
Felicidade que empeza xa neste mundo, pero que chegará á súa plenitude no
vindeiro, coa resurrección na que cremos e esperamos.
Porque a
palabra de Xesús garante, ós que viven e practican estes xeitos de se
comportar, que “serán consolados”, que “herdarán a terra”, que “ficarán fartos”
ou se encherán de plenitude, que “serán tratados con misericordia”, que “serán
chamados fillos de Deus”, que “verán a Deus”.
Que máis
podemos querer ou pedir?
CREDO
ORACIÓN DOS FIEIS
Preguémoslle a Deus Pai que nos dea entendemento e adhesión ó espírito e
á práctica das benaventuranzas nas nosas vidas, dicindo: Escóitanos, Pai.
Todos: Escóitanos, Pai.
- Dános,
Pai, fe e graza para crer e practicar as benaventuranzas proclamadas polo teu
fillo Xesús.
Todos: Escóitanos, Pai.
-
Concédenos, Pai, espírito de pobreza e mais fame e sede de xustiza.
Todos: Escóitanos, Pai.
- Troca,
Pai, o noso corazón nun corazón limpo, pacífico e misericordioso.
Todos: Escóitanos, Pai.
Pedímoscho, Pai, por Xesús Cristo, Fillo teu e irmán noso.
AMÉN.
Manuel Cabada
Castro
