A historia sagrada é unha constante peregrinación en dobre dirección. peregrinación de Deus cara ao home, e peregrinación dos homes cara a Deus.
A procura de Deus é un armazón de sancións e de bendicións.
Deus sae ao encontro do pobo para liberalo da escravitude faraónica. O Señor
vai diante abrindo camiño cara á terra de promisión. A columna de nube e o
facho de lume que preceden ao pobo, son garantía de que Israel vai por bo
camiño e que Deus o librará da escravitude exipcia. E así sucedeu, pero os
israelitas pouco sensibles á xenerosidade de Iahvé abandonaron o bo camiño, e
veu a sanción por parte do Señor. Ao exilio seguiu o éxodo certamente, pero o
camiño de retorno á patria non foi un verxel axardinado, senón un deserto árido,
pleno de carencias.
Con todo, as carencias do deserto non son castigos punitivos
para o pobo infiel, senón correctivos dos que se vale Iahvé para denunciar a
perversión de Israel, á vez que o recordo de que a misericordia divina mantense
viva, xa que Deus, posto a amar, ama para sempre. O deserto é camiño de
liberación, pero para alcanzala hai que aceptar múltiples carencias e camiñar
en esperanza.
O deserto é alternativa de expiación e de esperanza: alí
haberá carencia de pan e abundancia de maná; sede asfixiante e auga como en
Meribá. Precioso ensino cristián: o mundo non é Ceo, pero é camiño de Ceo. Para
alcanzar a meta hai que pór interese: hai que achegar vontade e esforzo, e Deus
achegará o demais. Con estes condicionantes, o acceso á meta está garantido.
Xa queda dito: peregrinar é camiñar facendo camiño. Faise
camiño ao andar. Para facelo con acerto, requírese un referente: tomar exemplo
dos magos de oriente; pedir información nas dúbidas e proseguir no emprendido
até chegar á meta, onde espera o Señor. Alcanzado o desexado obxectivo, todo
cambia para o peregrino: cambia a cotización de valores; cambia o proxecto de
comportamento; cambia o futuro da súa vida, e reemprende o regreso á súa terra
por outro camiño.
O novo camiño é distinto e as actitudes do peregrino son
outras. Enriqueceuse con novos amigos, e o encontro coa súa familia é novo. O
esposo que chega é o mesmo esposo de antes, pero cambiou as longas horas do bar
por unha vida máis caseira. Agora xa non é o ditador de casa, que impuña
caprichosamente os seus persoais puntos de vista a todos os demais, senón un
pai responsable que vai diante marcando co seu exemplar comportamento o bo
camiño que deben seguir os seus fillos; agora xa non é a persoa discordante,
que coas súas caprichosas desavinzas rompían a harmoniosa convivencia da
veciñanza. É o mesmo home de antes, pero con novas connotacións. O seu encontro
co Señor converteuno noutro home.
Cando Moisés baixaba do monte despois de estar co Señor, os
israelitas notábanllo porque cambiara a cor da súa pel. O peregrino que volve
de regreso vén co mesmo nome e co mesmo aspecto da súa partida: non cambiou o
colorido do seu rostro nin a súa partida de nacemento, pero agora é un home de
ben.
Sucédelle o que, a aquela parella de noivos, cuxo
comportamento estaba tiznado de inmoralidades, pero a moza tivo a oportunidade
de asistir a unha quenda de Exercicios Espirituais, e alí atopouse co Señor, e
ao regreso, o mozo convídolle ás antigas inmoralidades, ao que ela negouse
rotundamente. E cando o mozo, para arrastrala ao mal, dille: «oe que eu son
aquel», ela, moi acertadamente contéstalle: «si, ti serás aquel, pero eu xa non
son aquela» O encontro co Señor, cambiáraa radicalmente.
Este é o froito das auténticas peregrinacións. Alguén dixo
que todo peregrino ten algo de turista, e todo turista ten algo de peregrino.
Pero isto non abonda. A peregrinación químicamente pura é a que nos leva ao
encontro co Señor. Entón o peregrino regresa á súa casa por outro camiño e isto
nótao todo o mundo.
Indalecio Gómez Varela
Cóengo da Catedral de Lugo
