Lectio

Lucas foi chamado por Dante o "escriba da mansedume de Cristo" É, de feito, o evanxelista que máis subliña a misericordia do Mestre polos pecadores e o que máis narra escenas de perdón (Lc 7,36-50; 23, 39-43). No evanxeo de Lucas, a misericordia de Deus maniféstase en Xesucristo. Pódese dicir, que o Xesús de Lucas é a encarnación da presenza misericordiosa de Deus entre nós. "Sede misericordiosos, como é misericordioso o voso Pai" (Lc 6,36). Lucas pon de relevo unha imaxe de Deus, xa revelada no Antigo Testamento (Ex 34,6), pero que desgraciadamente parece que fose esquecida polos escribas e fariseos que facían fincapé na imaxe dun Deus "que castiga a culpa dos pais nos fillos" (Ex 34,7). Os fariseos e os escribas, en efecto, presumían de ser xustos aos ollos de Deus, porque non quebrantaban a lei de Deus. Xesús critica esta conduta co seu ensino e co seu modo de obrar. El, o "xusto" de Deus (1Pt 3,18), "recibe os pecadores e come con eles" (Lc 15,2). Pénsese na parábola do publicano que volve á casa dende o templo xustificado, a diferenza do fariseo que se ensoberbeceu diante de Deus xulgando ao seu próximo(Lc 18, 9-14). Xesús fainos ver que o pensar e o obrar de Deus son moi diversos do pensar e obrar humanos. Deus é diverso, e a súa transcendencia maniféstase na misericordia que perdoa as culpas. "O meu corazón conmóvese dentro de min, e as miñas entrañas conmovéronse. Non levarei para efecto o ardor do meu cólera...porque son Deus e non un home; son o Santo no medio de ti e non me comprazo en destruír" (Os 11, 8-9).

Esta parábola do "fillo pródigo", ilumina este rostro do Deus Pai misericordioso. Por isto, algúns refírense a esta narración como "a parábola do Pai pródigo na misericordia e o perdón". A pasaxe evanxélica forma parte dunha cadea de tres parábolas sobre a misericordia, cun preámbulo, que nos fai contemplar a "todos os publicanos e pecadores" que se achegan a Xesús para escoitalo (Lc 15,1). Estes reflíctense no fillo menor, que entra dentro de si e comeza a reflexionar sobre a súa condición e sobre o que perdeu marchando fóra da casa do seu pai (Lc 15,17-20). É interesante ter en conta o verbo "escoitar", que nos leva á escena de María a irmá de Marta, " a cal, sentada aos pés de Xesús, escoitaba a súa palabra" (Lc 10, 39); ou tamén a aquela outra da xente" que viñeran para escoitalo e ser curada das súas enfermidades" (Lc 6,18). Xesús recoñece os seus parentes, non polo lazo do sangue, senón por este comportamento. María, a Nai de Xesús, foi gabada por este comportamento de escoita contemplativa, ela que "gardaba todas estas cousas meditándoas no seu corazón" (Lc 2, 19,51). Isabel proclamaa ditosa porque " creu que se cumprirá o que se lle dixo de parte do Señor" (Lc 1,45), revelado na escena da anunciación (Lc 1, 26.38).

Á misericordia do pai que se conmove (Lc 15,20), contraponse a conduta severa do fillo maior, que non acepta o seu irmán como tal, senón que no diálogo co pai defineo "este fillo teu que malgastou todos os seus bens con prostitutas " (Lc 15,30). Aquí entrevese a conduta dos escribas e dos fariseos que "murmuraban: «Este recibe os pecadores e come con eles..» ". Eles non se mesturan cos "pecadores" considerados inmundos, senón que se distancian deles. A conduta de Xesús é totalmente diversa e é escandalosa aos seus ollos. A Él gústalle entreterse cos pecadores e algunha vez ata se invita pola súa conta a visitar as súas casas e comer con eles. (Lc 19, 1-10). A murmuración dos escribas e fariseos impide a escoita da Palabra.

Moi suxestivo é o contraste entre os dous irmáns. O menor, recoñece a súa miseria e a súa culpa, regresa á casa dicindo: "Pai, pequei contra o ceo e contra ti; xa non son digno de chamarme fillo teu (Lc 15, 18-19,21). O maior, móstranos unha postura de arrogancia, non só con respecto ao seu irmán, senón ata co seu pai! Os seus reproches contrasta moito coa dozura do pai que saíndo da casa, vai ao seu encontro a "pregalo que entre na casa. O pai compórtase de igual xeito cos seus dous fillos, e vai ao encontro deles para facelos entrar na casa (Lc 15, 20, 28). É a imaxe de Deus Pai que nos invita á conversión, a volver a Él: "Volve, apóstata Israel, di o Señor. Non che mostrarei o meu rostro indignado, porque eu son misericordioso, di o Señor. Recoñece, pois, a túa maldade, pois contra o teu Deus pecaches dispersando os teus camiños cara aos estraños, baixo toda árbore frondosa e desoíndo a miña voz. Oráculo do Señor. Volvede, fillos rebeldes - di o Señor - porque eu son o voso dono" (Jer 3, 12 -14).