DOMINGO XXII T. O.
(Ano B: 30 de agosto 2015)
Coa fin na
que estamos do mes habitual de vacacións remata para moita xente o tempo de descanso,
intentando concentrar ánimos e forzas nestas últimas horas para a xa próxima
volta ó traballo. Nós ímonos concentrar tamén hoxe, en certa medida, nalgúns
puntos ou temas importantes do evanxeo de hoxe nos que convén sempre profundar
máis e máis para acadarmos así que o vigor e a forza da palabra de Deus, que se
nos amosa en Xesús, mova eficazmente as nosas vidas.
Son temas
en principio teoricamente ben coñecidos, mais non podemos permitir que o seu
ben sabido coñecemento derive en perda do seu permanente valor. Son os profetas
e os renovadores das relixións os que se esforzaron con teima e ousadía ó longo
dos tempos na renovación e actualización do que podemos chamar o centro ou a
cerna da nosa relación con Deus. Xesús é neste sentido para nós, no que el di e
no que el fai, a definitiva e derradeira palabra que Deus dirixe ó mundo. Unha
palabra que se presenta en Xesús como o “camiño”, a “verdade” e a “vida”.
Pois ben.
No texto do evanxeo de Marcos de hoxe volve aparecer a acostumada resistencia
de fariseos e outros á visión da nosa relación con Deus como ancorada no
corazón, no interior das persoas e non nas prácticas rituais ou simplemente
legais, ligadas a costumes ou tradicións. Niso pecaban entón os que se opuñan á
mensaxe limpa, diáfana e cordial de Xesús e pecamos ou podemos pecar tamén hoxe
nós a pesar de tantos séculos transcorridos desde o tempo de Xesús.
Marcos
detense na descrición dalgunhas desas prácticas, case obsesivas, que os
contrincantes de Xesús realizaban seguramente con gran satisfacción, crendo que
dese modo se convertían nas máis observantes e relixiosas persoas que pensar se
pode: lavando por exemplo mans e xerros con moito coidadiño, sen ocupárense nin
un minuto en lavar ben por dentro e por fóra o máis importante que un leva
consigo, o corazón. Quero dicir, o interior, aquela agachada fonte nosa, de
cada un de nós, de onde procede a bondade ou a maldade de cada quen.
Os
opositores de Xesús non pensaban máis ca en mantérense fieis á “tradición dos
devanceiros”. Agora ben, postos a falar de devanceiros, Xesús lémbralles aquí a
un profeta ó que xa puxera, ata certo punto, como guieiro e modelo da súa
propia actitude no mesmo comezo da súa actividade pública misioneira. Trátase
naturalmente de cando Xesús botou entón man do seguinte texto do profeta
Isaías: “O Espírito do Señor está sobre min porque El foi quen me unxiu para
proclamarlles a Boa Nova ós pobres. Mandoume para lles anunciar a liberación ós
secuestrados e a vista ós cegos, para lles dar liberdade ós asoballados e
proclamar o ano de graza do Señor”. E tras lerlles este texto do profeta,
limítase a comunicarlles ós seus abraiados oíntes: “Hoxe cúmprese diante de vós
esta pasaxe da Escritura”.
É dicir,
no programa relixioso de Xesús, non entran (a non ser nun moi segundo plano)
mandados ou preceptos concretos, legais, ligados a aqueles ritos e prácticas ós
que se aferran os fariseos legalistas. O que pretende Xesús é a transformación
do corazón, do interior das persoas, que é a fonte de onde xorden as boas ou
malas obras. Obras ou prácticas que non teñen nada ou case nada que ver cos
ritos externos e exteriores cos que os fariseos pensan encher a súa carteira de
méritos para acadar así a salvación.
Porque o que
para Xesús é decisivo é entrar ou non no camiño da xustiza, do amor, da
atención a pobres e necesitados, da liberación de calquera tipo de
asoballamento das persoas. Todo, como vedes, na liña do texto de Isaías que el
adopta como lema da súa relación e actuación coa xente. Onde queda aquilo que
os fariseos consideraban como o verdadeiro centro de todo verdadeiro
comportamento relixioso?
Que isto
que comento non é unha vella historia de hai vinte séculos, da que non
precisamos xa lembrarnos, demóstrao o feito de que nos nosos días se vexa
obrigado aínda a referirse a estas cousas o noso papa Francisco cando nos di
por exemplo: “Cando a predicación é fiel ó evanxeo, maniféstase con claridade a
centralidade dalgunhas verdades e queda claro que a predicación moral cristiá
non é unha ética estoica. É máis ca unha ascese. Non é unha simple filosofía
práctica nin un catálogo de pecados e erros. O evanxeo convida ante todo a
responder ó Deus amante que nos salva, recoñecéndoo nos demais e saíndo de nós
mesmos para buscarmos o ben de todos. Este convite non se debe ensombrecer en
ningunha circunstancia! Todas as virtudes están ao servizo desta resposta de
amor. Se ese convite non brilla con forza e atractivo, o edificio moral da
Igrexa corre o risco de se converter nun castelo de naipes, e alí está o noso
peor perigo. Porque non será propiamente o evanxeo o que se anuncie, senón
algúns acentos doutrinais ou morais que proceden de determinadas opcións
ideolóxicas”.
O papa
Francisco quere, pois, que loitemos (á maneira de Xesús nos seus encontros cos
fariseos) contra esa va autocompracencia de pretender basear a relixión no
cumprimento dun suposto “catálogo de pecados e erros” que deixan fóra o
principal da mensaxe cristiá.
E volve
aínda insistir nesta idea algo despois neste mesmo escrito seu sobre “A alegría
do evanxeo” ó criticar o se aferrar a “estruturas”, “normas” e “costumes” que,
unha vez máis, deixan de lado o principal, que consiste no anuncio da
paternidade de Deus e da irmandade entre todos. Así nolo di o papa: “Se algo
debe inquietarnos santamente e preocupar a nosa conciencia, é que tantos irmáns
nosos vivan sen a forza, a luz e o consolo da amizade con Xesús Cristo, sen
unha comunidade de fe que os conteña, sen un horizonte de sentido e de vida.
Máis có temor a equivocarnos, espero que nos mova o temor a pecharnos nas
estruturas que nos dan unha falsa contención, nas normas que nos converten en
xuíces implacábeis, nos costumes onde nos sentimos tranquilos mentres fóra hai
unha multitude famenta e Xesús nos repite sen se cansar.“Dádelles vós de comer!
(Mc 6, 37)”.
En
realidade, no caso de Xesús son as persoas necesitadas, os pobres, os leprosos,
etc. os que o obrigaron a non ter medo de se manchar as mans, de se converter a
si mesmo en “impuro”. Ese era o mandato que recibira do Pai e que de xeito tan
sintético e fermoso nos describe así Santiago na súa carta de hoxe: “A relixión
limpa e sen lixo ningún ós ollos de Deus Pai é esta: mirar polos orfos e polas
viúvas nas súas coitas e gardarse da contaminación deste mundo”.
Por aquí
van, pois, os tiros e non por outro lado.
CREDO
ORACION DOS FIEIS
Pidámoslle a Deus Pai, que nos conceda o espírito de Xesús,
o espírito do evanxeo, dicindo: Escóitanos, Pai.
TODOS: ESCÓITANOS, PAI.
- Concédenos, Pai, sabermos basear a nosa relación contigo,
non en normas ou costumes baleiros, senón na práctica da fraternidade.
TODOS: ESCÓITANOS, PAI.
- Ábrenos, Pai, ás necesidades e angustias das persoas e dos
pobos, para lles ofrecer o consolo e a axuda que proveñen do evanxeo.
TODOS: ESCÓITANOS, PAI.
- Pedímosche, Pai, que lle concedas a túa graza ó papa
Francisco para que poida continuar a iluminar e animar as persoas ó encontro
con Xesús nos pobres e necesitados do mundo enteiro.
TODOS: ESCÓITANOS, PAI.
Pregámoscho, Pai, por Xesús Cristo noso Señor. AMÉN.
Manuel Cabada Castro
No hay comentarios:
Publicar un comentario