LECTIO

COMENTARIO

Ao atardecer daquel día, o primeiro da semana: os discípulos están a vivir un día extraordinario. O día seguinte ao sábado, no momento no que vén escrito o IV evanxeo, é xa para a comunidade " o día do Señor" (Ap 1-10), Dies Domini (domingo) e ten máis importancia que a tradición do sábado para os Xudeus.

Mentres estaban pechadas as portas: unha anotación para indicar que o corpo de Cristo Resucitado, aínda sendo recoñecible, non está suxeito ás leis ordinarias da vida humana.
Paz convosco: non é un desexo, senón a paz que prometera cando estaban aflixidos pola súa partida (Xn 14,27; 2Tes 3,16; Rom 5,3), a paz mesiánica, o cumprimento das promesas de Deus, a liberación de todo medo, a vitoria sobre o pecado e sobre a morte, a reconciliación con Deus, froito da súa paixón, don gratuíto de Deus. Repítese por tres veces nesta pasaxe, como tamén a introdución (20,19) repítese máis adiante (20,26) de modo idéntico.
Mostroulles as mans e o costado: Xesús reforza as probas evidentes e tanxibles de que é El o que foi crucificado. Só Xoán recorda especialmente a ferida do costado producida pola lanza dun soldado romano, mentres Lucas ten en conta as feridas dos pés (Lc 24-39). Ao mostrar as feridas quere facer evidente que a paz que El dá, vén da cruz (2Tim 2,1-13). Forman parte da súa identidade de Resucitado (Ap 5,6).

Os discípulos alegráronse de ver ao Señor: É o mesmo gozo que expresa o profeta Isaías ao describir o banquete divino (Is 25,8-9), o gozo escatolóxico, que preanunciara nos discursos de despedida, gozo que ningún xamais poderá arrebatar (Jn 16,22; 20,27). Cfr. Tamén Lc 24,39-40; Mt 28,8; Lc 24,41.
Como o Pai me enviou, tamén eu vos envío: Xesús é o primeiro misioneiro, o "apóstolo e sumo sacerdote da fe que profesamos" (Ap 3,1). Despois da experiencia da cruz e da resurrección actualízase a oración de Xesús ao Pai (Xn 13,20; 17,18; 21,15,17). Non se trata dunha nova misión, senón da mesma misión de Xesús que se estende a tódolos que son os seus discípulos, unidos a El como a vide á vide (15,9), como tamén á súa Igrexa (Mt 28,18-20; Mc16,15-18; Lc 24,47-49). O Fillo eterno de Deus foi enviado para que "o mundo se salve por medio de Él" (Xn 3,17) e toda a súa existencia terrea, de plena identificación coa vontade salvífica do Pai, é unha constante manifestación daquela vontade divina de que todos se salven. Este proxecto histórico déixao en consigna e herdanza a toda a Igrexa e de modo particular, dentro dela, aos ministros ordenados.
Alentou sobre eles: o xesto recorda o sopro de Deus que dá a vida ao home (Gn 2,7); non se encontra outro no Novo Testamento. Sinala o principio dunha creación nova.
Recibide o Espírito Santo: despois que Xesús foi glorificado vén dado o Espírito Santo (Jn 7,39). Aquí trátase da transmisión do Espírito para unha misión particular, mentres Pentecostes (Act 2) é a baixada do Espírito Santo sobre todo o pobo de Deus.

Aos que perdoedes os pecados, quédanlles perdoados; aos que llos reteñades, quédanlles retidos: o poder de perdoar ou non perdoar (remitir) os pecados encóntrase tamén en Mateo de forma máis xurídica (Mt 16,19; 18,18). É Deus quen ten o poder de perdoar os pecados, segundo os escribas e fariseos (Mc 2,7), como segundo a tradición (Is 43,25). Xesús ten este poder (Lc 5,24) e transmíteo á súa Igrexa. Convén non proxectar sobre este texto, na meditación, o desenvolvemento teolóxico da tradición eclesial e as controversias teolóxicas que seguiron. No IV evanxeo a expresión pódese considerar dun modo amplo. Indícase o poder de perdoar os pecados na Igrexa como comunidade de salvación, da que están especialmente dotados aqueles que participan por sucesión e misión do carisma apostólico. Neste poder xeral está tamén mesmo o poder de perdoar os pecados despois do bautismo, o que nós chamamos "sacramento da reconciliación" expresado de diversas formas no curso da historia da Igrexa.
Tomé, un dos Doce, chamado o Xemelgo: Tomé é un dos protagonistas do IV evanxeo, ponse en evidencia o seu carácter dubidoso e doado ao desánimo (11,16; 14,5). "Un dos doce" é xa unha frase feita (6,71), porque en realidade eran once. "Dídimo" quere dicir Mellizo, nós poderemos ser "xemelgos" con el pola dificultade de crer en Xesús, Fillo de Deus morto e resucitado.
Vimos o Señor! Xa antes Andrés, Xoán e Filipe, despois de encontrar o mesías, correron para anuncialo aos outros (Jn 1,41-45). Agora é o anuncio oficial por parte das testemuñas oculares (Xn20,18).
Se non vexo nas súas mans o sinal dos cravos e non meto o meu dedo no burato dos cravos e non meto a miña man no seu costado, crerei: Tomé non consegue crer a través das testemuñas oculares. Quere facer a súa experiencia. O evanxeo é consciente da dificultade de calquera para crer na Resurrección (Lc 24, 34-40; Mc16,11; 1Cor 15,5-8), especialmente aqueles que non viron o Señor.Tomé é o seu (noso) intérprete. El está disposto a crer, pero quere resolver persoalmente toda dúbida, por temor a errar. Xesús non ve en Tomé un escéptico indiferente, senón un home en busca da verdade e satisfaino plenamente. É polo tanto a ocasión para lanzar unha apreciación cara aos futuros crentes (versículo 29).

Achega aquí o teu dedo e mira as miñas mans; trae a túa man e métea no meu costado, e non sexas incrédulo senón crente: Xesús repite as palabras de Tomé, entra en diálogo con el, entende as súas dúbidas e quere axudalo. Xesús sabe que Tomé o ama e lle ten compaixón, porque aínda non goza da paz que vén da fe. Axúdao a progresar na fe. Para afondar máis na meditación, pódense confrontar os lugares paralelos: 1 Xn 1-2; Sal 78,38; 103,13-14;Rom 5,20; 1Tim 1,14-16.
Señor meu e Deus meu!: É a profesión de fe no Resucitado e na súa divindade como está proclamado tamén ao comezo do evanxeo de Xoán (1,1) No Antigo Testamento "Señor" e "Deus" corresponden respectivamente a"Iahvé" e a "Elohim" (Sal 35,23-24; Ap 4,11). É a profesión de fe pascual na divindade de Xesús máis explicita e directa. No ambiente xudaico adquiría aínda máis valor, en canto que se aplicaban a Xesús textos que se refiren a Deus. Xesús non corrixe as palabras de Tomé, como corrixiu aquelas dos xudeus que o acusaban de querer facerse "igual a Deus" (Jn 5,18ss), aprobando así o recoñecemento da súa divindade.
Porque me viches criches. Ditosos os que non viron e creron: Xesús nunca soporta os que están á busca de signos e prodixios para crer (Xn 4,48) e parece reprochar a Tomé. Encontramos aquí unha pasaxe cara a unha fe máis auténtica, un "camiño de perfección" cara a unha fe á que se debe chegar tamén sen as pretensións de Tomé, a fe aceptada como don e acto de confianza. Como a fe exemplar dos nosos pais (Ap 11) e como a de María (Lc 1,45). A nós, que estamos a máis de dous mil anos de distancia da vinda de Xesús, dísenos que, aínda que non o vísemos, o podemos amar e crendo en Él podemos exultar de "un gozo indicible e glorioso" (1Pt1,8).
Estes [signos] foron escritos para que creades que Xesús é o Cristo, o Fillo de Deus, e para que crendo teñades vida no seu nome: O IV evanxeo, como os outros, non ten a finalidade de escribir a vida completa de Xesús, senón só de mostrar que Xesús era o Cristo, o Mesías esperado, o Liberador e que era Fillo de Deus. Crendo en Él temos a vida eterna. Se Xesús non é Deus, va é a nosa fe!